Asset Publisher
Hodowla lasu
Hodowlę lasu często określa się esencją sztuki leśnej. W jej zakres działania wchodzi wykonywanie zabiegów pielęgnacyjnych w młodszych i starszych drzewostanach. Przy pielęgnacji lasu uwzględniane są prawa rządzące ekosystemem leśnym. Efektem pielęgnacji lasu jest kontynuacja produkcji drewna i kształtowanie lasu tak, aby spełniał swoje funkcje pozaprodukcyjne m.in. społeczne.
Co to jest?
Wykonując prace w lesie przede wszystkim musimy wiedzieć jak las jest zbudowany, co w nim „mieszka", jakimi rządzi się prawami i co należy w nim zrobić. Potem należy zaplanować prace a następnie w najodpowiedniejszym dla przyrody terminie wykonać je. Hodowla lasu jest odpowiedzialna za pozyskanie nasion drzew leśnych, wyhodowanie z nich sadzonek potrzebnych do nasadzeń, oraz uprawę i pielęgnację lasu.
Początek
 |
|
Wiek drzewostanów w lasach Nadleśnictwa Ostrów Mazowiecka |
Życie drzewa można porównać do życia człowieka a drzewostanu do grupy ludzi. Dzieciństwo, młodość, wiek dojrzały, starość i kres drogi.
Radości i smutki, czasem dramaty a przede wszystkim ciągłe dążenie do określonego celu i przeznaczenia. Prace z hodowli lasu zaczynają się zaraz po ustąpieniu starego drzewostanu na korzyść młodego pokolenia. W naszym nadleśnictwie odbywa się to głównie przy pomocy zrębu zupełnego, jednorazowym pozbawieniu powierzchni leśnej całkowicie drzew dojrzałych lub w postaci rębni złożonej. Rębnia złożona pozwala na długotrwałą przebudowę drzewostanu dojrzałego na korzyść młodego. Powierzchnia pozbawiona drzew jest odnawiana. W zależności od warunków przyrodniczych odbywa się to w dwojaki sposób:
- naturalny, gdzie z drzew sąsiednich wysypują się nasiona na przygotowaną glebę, które kiełkując, dają początek nowemu pokoleniu,
- w sposób sztuczny, gdzie sadzonki hodowane są na szkółce leśnej a następnie po roku, 2 lub 3 latach wysadzane w lesie.
W szkółce, położonej w leśnictwie Kalinowo wysiewa się nasiona zebrane z naszych najlepszych drzewostanów, tj. wyłączonych drzewostanów nasiennych i gospodarczych drzewostanów nasiennych.
To nie przypadek
Wysadzane są różne gatunki drzew. Nie jest przypadkiem gdzie i jaki gatunek jest nasadzany. Tutaj wskazówką dla leśnika jest tzw. typ siedliskowy lasu. Obejmuje on ogół pojęć i zjawisk zachodzących pomiędzy glebą, klimatem a organizmami żywymi występującymi w tym środowisku. To klimat i gleba warunkują wzrost i prawidłowy rozwój drzewostanu.
Fragment mapy glebowo-siedliskowej w Leśnictwie Orło oddz. 182
W lasach naszego nadleśnictwa przeważają siedliska borowe, optymalne dla wzrostu sosny, brzozy i w mniejszym stopniu dla świerka, dębu i klonu. Z kolei dla dęba, modrzewia, lipy, jaworu i wiązu optymalnym jest siedlisko lasowe. Na siedliskach wilgotnych( ols i łęg) najlepiej czują się olsza, jesion także brzoza i świerk.
Typy siedliskowe lasu są wyznacznikiem jaki gatunek drzewa posadzi leśnik. Stąd też przestrzenne rozmieszczenie siedlisk w dużym stopniu znajduje odzwierciedlenie w strukturze przestrzennej gatunków panujących.
 |
 |
|
Udział gatunków drzew leśnych w Nadleśnictwie Ostrów Mazowiecka w % |
Udział siedlisk leśnych w Nadleśnictwie Ostrów Mazowiecka w % |
Rozumienie przyrody
Królową ostrowskich lasów jest i pozostanie sosna pospolita (Pinus silvestris). Jest to gatunek drzewa bardzo przyjazny człowiekowi. Jej też leśnicy ostrowscy poświęcają najwięcej uwagi. W coraz większym stopniu odnawiamy ją naturalnie .Jest to najlepszy przyrodniczo sposób odnawiania lasu, gdyż w genach nasion zapisane są dane, gwarantujące, że pokolenie z nich wyrosłe powtórzy cechy swoich rodziców- pięknych, zdrowych i dorodnych, a przede wszystkim dostosowanych do istniejących warunków klimatyczno-przyrodniczych.
 |
|
Rozmiar odnowień sztucznych i naturalnych w Nadleśnictwie Ostrów Mazowiecka w latach 2004-2010 |
Rozwój przez pielęgnację
Dziecko początkowo bezbronne, następnie poznając swoje otoczenie potrzebuje opieki i rad ze strony najbliższych sobie osób. Potem staje się coraz bardziej samodzielne. Taka sama sytuacja ma miejsce w przypadku naszych młodych drzewek.
Leśnik poprzez ich pielęgnację w formie zabiegów: pielęgnacja gleby, czyszczenia wczesne i czyszczenia późne pomaga wejść drzewkom w dojrzały okres.
Pielęgnacja gleby polega na wykaszaniu chwastów wokół sadzonek. Młode drzewka nie mogą być przygniatane ani przygłuszane przez chwasty.
Sposób wykonania i częstotliwość zabiegu musi być dostosowany do typu, rodzaju i gatunku gleby oraz składu gatunkowego drzew w uprawie. Zabieg ten przeprowadzany jest przez 3-4 lata.
Sposób wykonania i częstotliwość zabiegu musi być dostosowany do typu, rodzaju i gatunku gleby oraz składu gatunkowego drzew w uprawie. Zabieg ten przeprowadzany jest przez 3-4 lata.
Czyszczenie wczesne (CW) jest to zabieg hodowlany, który polega na powstrzymaniu wzrostu lub całkowitym usunięciu zbędnych, wadliwych lub uszkodzonych drzewek. Czyszczenia wczesne umożliwiają porządkowanie składu gatunkowego, formy i struktury odnowienia, regulowanie zagęszczenia i selekcji, poprawianie jakości drzewek.
Czyszczenie późne (CP) przeprowadza się już w młodnikach (do 20 roku życia). W ramach czyszczeń późnych wykonuje się następujące czynności: regulowanie składu gatunkowego, usuwanie, ogławianie lub obrączkowanie (hamowanie wzrostu) zbędnych domieszek pozostałych z okresu czyszczeń wczesnych jak również drzewek głuszących pożądane domieszki. Dokonuje się także przerzedzenia nadmiernie zagęszczonych drzew, usuwania drzew chorych i obumarłych. Czyszczenia mają decydujące znaczenie w dalszym rozwoju drzewostanu.
Czas ważnych decyzji
Czas biegnie szybko. To już nie dziecko, to dorosły człowiek, który dąży do zdobycia wykształcenia aby zdobyć jak najlepszą pozycję w społeczeństwie. Pora na założenie rodziny, wychowanie dzieci i przekazaniu im swojego doświadczenia.
W drzewostanach powyżej 20 roku życia wykonuje się zabieg, najpierw trzebieży wczesnej TW ( od 20 do 40 lat), a następnie trzebieży późnej TP ( powyżej 40 roku życia ).
Celem trzebieży wczesnej jest kształtowanie jakości i produkcyjności drzewostanu, osiągnięcie pożądanego składu gatunkowego zgodnego z założonym wcześniej składem hodowlanym oraz uzyskanie jak największej ilości drzew dorodnych z rozbudowanymi koronami.
Celem trzebieży późnej jest doprowadzenie drzewostanu do etapu finalnego, jakim jest drzewostan dojrzały do odnowienia. W tym okresie prace pielęgnacyjne mają na celu wzmożenie przyrostu najlepszych drzew, utrzymanie naturalnej różnorodności biologicznej w drzewostanie i tworzenie warunków dla rozwoju dolnych warstw drzewostanu.
 |
|
Zabiegi pielęgnacyjne, (pielęgnowanie gleby CW,CP) wykonane w Nadleśnictwie Ostrów Mazowiecka w latach 2001-2010 |
Przychodzi czas
W jakimś momencie kończy się życie pojedynczego człowieka i drzewa ale nie życie ludzi i lasu. Ono trwa dalej, w tym samym miejscu i w podobny sposób choć w trochę innych warunkach otoczenia. To jest naturalne. Przeszłość łączy się z teraźniejszością, która wybiega w przyszłość. Jeden z wielu elementów ekosystemu leśnego, drzewo, zamknął cykl życia. Drzewo stało się drewnem, które po jego obróbce służy nam jako np. stół, mebel czy jako jeden z elementów dachu.
Źródło:
Zasady hodowli lasu-zarządzenie nr 99 dyrektora generalnego LP z dnia 24.12 2002r.
