Rozmiar pozyskania drewna w Nadleśnictwie Ostrów Mazowiecka w latach 2005-2010

Wzrostowi zaludnienia i rozwojowi rolnictwa a potem przemysłu towarzyszył nadmierny, niekontrolowany wyrąb lasów i drastyczne zmniejszenie ich powierzchni. Dopiero rozwój nauk przyrodniczych, w tym leśnych, spowodował, że gospodarkę leśną powoli zaczęto prowadzić wg racjonalnych zasad i przesłanek. Od ponad 100 lat  opiera się ona na planach urządzenia lasu, które określają ile drewna i z których drzewostanów można pozyskać, oraz jaką powierzchnię należy niezwłocznie odnowić tzn ponownie zainicjować młode pokolenie lasu.

Powierzchnia na jakiej wykonano użytkowanie w Nadleśnictwie Ostrów Mazowiecka w latach 2005-2010

Dziś użytkowanie lasu obejmuje nie tylko pozyskanie drewna, użytków ubocznych    (grzybów, jagód) czy łowieckich, ale wykorzystuje się też jego tzw. funkcje pozaprodukcyjne decydujące o środowisku naturalnym. Las produkuje tlen, ochrania glebę, jest naturalnym filtrem wody i miejscem rekreacji oraz turystyki. Drewno wiąże węgiel i tym samym zmniejsza skutki efektu cieplarnianego. Wartość pozaprodukcyjna lasu, mimo podejmowanych prób, nie została jeszcze wyceniona.

Wśród rzeczy materialnych głównym produktem dostarczanym przez las jest drewno.

Wielkość pozyskania drewna  dla nadleśnictwa Ostrów Mazowiecka określana jest przez Ministra Środowiska w Planie Urządzenia Lasu (PUL) obejmującym okres 10 lat. Plan ten dokładnie określa tzw. etat użytków rębnych i przedrębnych. Etat ten w naszym nadleśnictwie wynosi obecnie 85 tys. m3 na rok, w tym użytków rębnych i przedrębnych po 42,5tys m3. Użytkowanie przedrębne jest to pozyskiwanie drewna związane z pielęgnowaniem lasu. Wykonuje się je w drzewostanach w wieku 20- 90 lat, a zabiegi te nazywamy trzebieżami wczesnymi i późnymi. Cel i istotę wykonania trzebieży omówiono w zakładce hodowla lasu. Drewno pozyskuje się również w tzw. użytkach przygodnych. Wykonując je usuwa się pojedyncze drzewa lub ich grupy , które uschły i zagrażają bezpieczeństwu osób przebywających w lesie, lub drzewa,  które zostały wywrócone i połamane przez wiatr lub śnieg. Ostatnie katastrofy, które nawiedziły lasy ostrowskie miały miejsce w lipcu 2004 roku oraz w styczniu 2007 roku. Na skutek huraganowych wiatrów powalone zostało łącznie ponad 30 tys. m3 drewna.

Użytkowanie rębne jest to pozyskiwanie drewna związane z odnowieniem drzewostanu. Wiek wycinanych drzew wynosi najczęściej  91- 140 lat.Jest to czas, kiedy drewno tych drzew jest jeszcze zdrowe, nie porażone zgnilizną,doskonale nadające się do przetworzenia na produkty z drewna. Drzewa wycina się z powierzchni (zrębu) nie większej niż 4 ha. Ten sposób pozyskiwania dojrzałego drzewostanu sosnowego umożliwia uzyskanie następnego pokolenia sosny. Po ścięciu, drewno jest manipulowane, klasyfikowane, ewidencjonowane,  zrywane, sprzedawane i wywożone z lasu. A do nas wraca w postaci książek, zeszytów, mebli, okien, drzwi i podłóg a nawet całych domów, dzieł sztuki i ciepła.

 U dział procentowy najważniejszych grup sortymentów w drewnie pozyskiwanym przez nadleśnictwo Ostrów Mazowiecka przedstawia się następująco (wg nazw zwyczajowych) :

•  tartaczne iglaste: 40%
•  tartaczne liściaste: 3%
•  papierówka iglasta: 35%
•  papierówka liściasta: 4%
•  drewno cenne (okleina iglasta, sklejka, słupy ): 2%
•  kopalniak: 4%
•  opał iglasty i liściasty: 11%
•  pozostałe: 1%

 Pomimo, że drewno jest pozyskiwane sukcesywnie przez kolejne lata stan zasobów drzewnych lasów nadleśnictwa nie zmniejsza się. Zasoby drzewne jest to łączna miąższość (objętość) drzew lasu. Dlaczego nie maleje? Każde żywe drzewo co roku przyrasta. Leśnik pozyskuje w ciągu roku mniejszą ilość drewna, niż go przyrośnie w omawianym okresie. Stan ten pokazuje poniższy diagram.